- Εισαγωγή
- Βάση και υπερδομή
- Τα επικοινωνιακά μέσα ως μέσα παραγωγής
- Ιδεολογία
- Τα μέσα ως ενισχυτές
- Η φύση του αντικειμένου
- Διαφορές μέσα στο Μαρξισμό
- Η Σχολή της Φρανκφούρτης
- Αλτουσέρ
- Γκραμσι και Ηγεμονία
- Stuart Hall
- Περιορισμοί της Μαρξιστικής Ανάλυσης
- Πλεονεκτήματα της Μαρξιστικής Ανάλυσης
- Βιβλιογραφία
Μαρξιστική Θεωρία Επικοινωνιακών Μέσων
Daniel Chandler
Stuart Hall
Ο
Η
Janet Woollacott (1982: 108-110) προσφέρει μια χρήσιμη κριτική της ‘Διαχείρισης της Κρίσης’, ενός σημαντικού έργου του Stuart Hall και των συνεργατών του (Stuart Hall et al., 1978). Το έργο αντανακλά την ανάλυση των σημασιοδοτικών πρακτικών των μαζικών μέσων επικοινωνίας από την άποψη της μαρξιστικής πολιτιστικής θεωρίας προσαρμοσμένης στην θεωρία της ηγεμονίας του Gramsci, και “μιας Αλτουσεριανής σύλληψης των μέσων ως ιδεολογικού κρατικού μηχανισμού, που ασχολείται κυρίως με την αναπαραγωγή των κυρίαρχων ιδεολογιών» εγείροντας αξιώσεις για τη σχετική αυτονομία των μαζικών μέσων (Woollacott 1982: 110). Για τους Hall et al. τα μαζικά μέσα τείνουν να αναπαράγουν ερμηνείες, που υπηρετούν τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης, αλλά αποτελούν επίσης ‘ένα πεδίο ιδεολογικής πάλης’. Το σημασιοδοτικό σύστημα των μέσων θεωρείται σχετικά αυτόνομο. ‘Οι ειδήσεις’ εκτελούν ένα σημαντικό ρόλο στον ορισμό των γεγονότων, αν κι αυτός θεωρείται υποδεέστερος σε σύγκριση με το ρόλο των κυρίων οριστών: των διαπιστευμένων πηγών της κυβέρνησης και άλλων οργανισμών. Τα μέσα χρησιμεύουν επίσης για να ενισχύουν μια συναινετική άποψη με τη χρησιμοποίηση λαϊκής γλώσσας και με τις αξιώσεις τους ότι εκφράζουν την άποψη του κοινού» (Woollacott 1982: 109).Ο
Stuart Hall ασχολήθηκε επίσης θεωρητικά με το θέμα του πώς τα άτομα κατανοούν τα κείμενα των μέσων. Απομακρύνεται από τον Althusser δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στη δυνατότητα ποικιλίας αντιδράσεων στα κείμενα μέσων. Σε ένα κύριο δοκίμιό του 'Encoding/Decoding', ο Stuart Hall (1980), ισχυρίστηκε ότι η κυρίαρχη ιδεολογία είναι τυπικά ενσωματωμένη ως η ‘προτιμητέα ανάγνωση’ σε ένα κείμενο μέσου, αλλά ότι αυτή δεν υιοθετείται αυτόματα από τους αναγνώστες. Οι κοινωνικές θέσεις των αναγνωστών/θεατών/ακροατών μπορεί να τους οδηγούν να υιοθετήσουν διαφορετικές θέσεις. ‘Κυρίαρχες’ αναγνώσεις παράγονται από αυτούς των οποίων η κοινωνική κατάσταση ευνοεί την προτιμητέα ανάγνωση. ‘Διαπραγματευόμενες αναγνώσεις’ παράγονται από αυτούς που στρεβλώνουν την προτιμητέα ανάγνωση για να λάβουν υπόψη την δική τους κοινωνική θέση. Και ‘αντιπολιτευτικές’ αναγνώσεις παράγονται από αυτούς, που η κοινωνική τους θέση, τους θέτει σε άμεση σύγκρουση με την προτιμητέα ανάγνωση (ίδε Fiske 1992 για μιαν επισκόπηση και δικά του παραδείγματα, και Stevenson 1995: pp 41-2). Ο Hall επιμένει ότι παραμένουν όρια στην ερμηνεία: η σημασία δεν μπορεί να είναι απλώς ‘ιδιωτική’ και ‘ατομική’ (Hall 1980: 135).Η έμφαση του
Hall στην ιδεολογία επικρίθηκε από πολλούς διότι υποβάθμισε τη σημασία της ιδιοκτησίας και του ελέγχου των μέσων (Stevenson 1995: 35).
Περιεχόμενα